Arcydzięgiel litwor (Angelica archangelica, syn. Archangelica officinalis) nazywany arcydzięglem lekarskim, anżeliką lub po prostu dzięglem, to roślina, której od wieków przypisywano wyjątkowe właściwości.
Łacińska nazwa arcydzięgla pochodzi od słowa archangelos, oznaczającego archanioła. Według legendy to właśnie archanioł Rafael (chociaż różne źródła podają różne imiona) objawił cudowne właściwości tego ziela.
Arcydzięgiel początkowo był wykorzystywany przez ludy północne – np. Lapończyków i mieszkańców Grenlandii, gdzie był niemal jedyną, miejscową jarzyną. Jego świeże kwiaty stanowiły ważny element diety – gotowano je w mleku reniferów, aż uzyskały konsystencję sera. Co ciekawe, arcydzięgiel był również stosowany przez naszych przodków, na co wskazują wykopaliska w osadzie Biskupin [1].
W okresie renesansu arcydzięgiel cieszył się dużym uznaniem. Dla podkreślenia jego znaczenia nazywano go zielem Ducha Świętego. Paracelsus zwrócił uwagę na jego właściwości w czasie epidemii dżumy, która powróciła do Mediolanu w XVI wieku. W późniejszym czasie rozpowszechnił się pogląd, że dzięgiel jest równie cenny dla Europejczyków jak żeń-szeń dla Chińczyków [1].
Z korzenia arcydzięgla można przygotować napar, odwar, wyciąg alkoholowy lub olejowy. Preparaty te można następnie stosować wewnętrznie lub zewnętrznie – do płukanek, okładów i lewatyw [4].
Nasz korzeń arcydzięgla to surowiec najwyższej jakości pochodzący z polskich upraw.
DZIAŁANIE I ZASTOSOWANIE
Korzeń arcydzięgla:
- wspomaga trawienie i pobudza apetyt,
Wysuszony korzeń arcydzięgla stanowi cenną przyprawę – nadaje deserom, ciastom, piernikom i naleśnikom charakterystyczny, słodkawo-korzenny smak. Korzenie arcydzięgla powszechnie wykorzystywane są do aromatyzowania nalewek i likierów, takich jak dzięgielówka, litworówka, benedyktynka czy francuski chartreuse lub wermut.
Arcydzięgiel skutecznie wspomaga zdrowie układu pokarmowego, pobudza trawienie, przeciwdziała zaparciom, a także działa rozgrzewająco. Może być pomocny w niestrawności i wzdęciach. Łagodzi bóle brzucha i zgagę [1]. Słynie również ze swoich właściwości wyciszających i kojących umysł.

SKŁAD
Arcydzięgiel litwor – korzeń 100%. Najwyższa jakość!
ARCYDZIĘGIEL KORZEŃ – DAWKOWANIE I SPOSÓB UŻYCIA
Arcydzięgiel – herbata (korzeń cięty):
5 g rozdrobnionego korzenia zalać 200 ml wrzątku (lub mlekiem z miodem), odstawić do zaparzenia pod przykryciem na 10 minut. Pić małymi porcjami 3-4 razy dziennie po 100 ml.
1-2 łyżki korzenia zalać 2 szklankami wody lub mleka, doprowadzić do wrzenia i gotować przez 5 minut na małym ogniu. Można dodać odrobinę miodu. Pić 4 razy dziennie po pół szklanki.
Arcydzięgiel – korzeń mielony:
Napar:
1-2 łyżeczki mielonego surowca zalać szklanką wrzącej wody lub mleka, parzyć pod przykryciem 15-20 minut. Można posłodzić miodem. Spożywać po pół szklanki naparu 4 razy dziennie.
Mielony korzeń arcydzięgla można zastosować jako przyprawę do pierników, korzennych ciastek, słodkich likierów i nalewek.

INTERAKCJE I DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
Arcydzięgiel zwiększa wrażliwość na promieniowanie słoneczne. Osoby nadwrażliwe na działanie słońca podczas zażywania arcydzięgla powinny unikać ekspozycji na słońce [3]. Nie stosować w czasie ciąży.

CHARAKTERYSTYKA ROŚLINY
Arcydzięgiel litwor – to okazała roślina dorastająca do 1,5 m wysokości, preferująca tereny wilgotne lub podmokłe. Można go spotkać przy strumieniach, głównie na podgórzu i w górach. W Polsce objęty jest częściową ochroną. Kwiaty arcydzięgla zebrane są w duże baldachy o biało-zielonej lub żółtawo-zielonej barwie. Zakwitają od czerwca do sierpnia. Łodyga dzięgla jest dość mocna, a dolne liście są bardzo duże. Surowcem zielarskim są korzenie (Radix Angelicae), owoce (Fructus Angelicae) oraz sporadycznie liście (Folium Angelicae).
BADANIA LABORATORYJNE
Jakość oferowanych produktów jest dla nas bardzo ważna. Testujemy każdą partię ziół w naszym laboratorium.
Do produktu Arcydzięgiel korzeń cięty (mielony) dział jakości naszego Maglabu może dostarczyć:
- Certyfikat analizy
- Specyfikację jakościową
W takim przypadku prosimy o kontakt e-mail.

BIBLIOGRAFIA
1. Głowniak, K., Widelski, J., (2006). Archangelica – roślina polecana przez anioły. Panacea Nr 4 (17), str. 16-17. http://www.panacea.pl
2. Kumar, D., Bhat, Z. A., Kumar, V., and Shah, M. Y. (2013). Coumarins from Angelica archangelica Linn. and their effects on anxiety-like behavior. Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry 40, 180-186.
3. Różański, H., Korzeń arcydzięgla – Radix Archangelicae w praktycznej fitoterapii. http://rozanski.li [dostęp 12.01.2017r.]
4. Różański, H., Arcydzięgiel litwor (lekarski) – Archangelica officinalis (Hoffm.) http://www.gramzdrowia.pl [dostęp 12.01.2017r.]