Dziurawiec (Hypericum perforatum), nazywany zwyczajowo zielem świętego Jana, to roślina stosowana od starożytności. Właściwości dziurawca opisywane były przez wielu słynnych antycznych uczonych, m.in. przez Hipokratesa, Dioskuridesa i Galena.
W średniowieczu o dziurawcu wspominała Hildegarda z Bingen, a później wiele uwagi poświecił tej roślinie Paracelsus. Paracelsus nazywał dziurawiec „zielem na nerwy”, „jasnością dla duszy”, twierdził ponadto, że nie ma bardziej skutecznego ziela w leczeniu „szaleńczych fantazji”.
Łacińska nazwa hypericum składa się z dwóch członów pochodzących z języka greckiego: hyper oznaczającego „ponad, przez”, a eikon – “zjawa, duch”. Dawniej wierzono, że dziurawiec chroni przed złymi duchami. Wyciśnięty sok z ziela dziurawca nazywany był niegdyś fuga daemonum i miał służyć do wypędzania złych duchów. Ze względu na charakterystyczne dziurki na liściach (do których nawiązuje drugi człon nazwy łacińskiej – perforatum) legenda głosi, że ziele dziurawca zostało „przez diabła we wściekłości pokłute”.
Ziele dziurawca cieszyło się dużą popularnością również na Rusi, gdzie uważano, że pomaga na 99 schorzeń.
Dziurawiec to cenny surowiec zielarski. Wytwarza się z niego napary, odwary, oleje, wyciągi alkoholowe – nalewki i intrakty. Wyciągi wodne z ziela dziurawca są bogatym źródłem flawonoidów, kwasów fenolowych i garbników, ale nie zawierają one hiperforyny i hiperycyny, które nie rozpuszczają się w wodzie. Wyciągi alkoholowe oraz soki ze świeżego ziela zawierają oba związki (hiperforynę i hiperycynę) dlatego mogą się one różnić profilem działania od wyciągów wodnych. Z kolei wyciągi olejowe najczęściej wykorzystywane są do sporządzania okładów – wspomagają procesy gojenia, łagodzą podrażnienia i przyśpieszają regenerację owrzodzeń, oparzeń i wybroczyn.
Ziele dziurawca to surowiec najwyższej jakości. Zbierane ręcznie wraz z kwiatem ze stanowisk dziko rosnących w Wielkopolsce.
DZIAŁANIE I ZASTOSOWANIE
Właściwości prozdrowotne
- Koi nerwy, przywraca energię do działania
- Pobudza przemianę materii, wpływa korzystnie na trawienie
- Poprawia kondycję skóry, stymuluje procesy regeneracji
Dziurawiec posiada szerokie spektrum działania – pobudza trawienie, wpływa korzystnie na samopoczucie, koi nerwy, a także wspomaga regenerację skóry. Jest to roślina o długiej tradycji stosowania – od wieków wykorzystywano ją jako środek pomagający utrzymać wewnętrzną równowagę, znoszący stany napięcia, a także poprawiający kondycję skóry.
Wyciągi z ziela dziurawca na bazie alkoholu mogą być stosowane w stanach zmęczenia i znużenia, przywracają energię do działania, a także uwalniają od negatywnych myśli. Napary oraz herbatki z dziurawca dostarczają organizmowi cennych antyoksydantów, stymulują pracę układu pokarmowego i wspomagają trawienie. Dziurawiec stanowi także ważny surowiec w kosmetyce – ze względu na właściwości regenerujące i łagodzące podrażnienia może być doskonałym składnikiem kremów i mazideł. Poprawia kondycję skóry – pomaga w gojeniu, a także wykorzystywany jest do zmniejszania objawów łuszczycy.
SKŁAD
Opakowanie zawiera ziele dziurawca (Hypericum perforatum) pozyskiwane ze stanowisk dzikich.
W zielu dziurawca znajdują się: hiperycyna, pseudohiperycyna, protohiperycyna, protopseudohiperycyna i cyklopseudohiperycyna, ulegające przekształceniu pod wpływem światła do hiperycyny i pseudohiperycyny; flawonoidy – flawonole (kemferol, kwercetyna), flawony (luteolina, eter 5,3-dimetylowy luteoliny), glikozydy (hiperozyd), rutyna, kwercytryna, izokwercytryna, glikozydy leteoliny), biflawonoidy (amentoflawon, biapigenina); proantocyjanidyny, głównie katechiny i epikatechiny; olejki eteryczne, kwasy fenolowe (kawowy, chlorogenowy, p-kumarowy, ferulowy, izoferulowy, p-hydroksybenzoesowy, wanilinowy), kwasy: izowalerianowy, nikotynowy, laurynowy, mirystynowy, palmitynowy, stearynowy, garbniki katechinowe, karotenoidy, cholinę, witaminę C, nikotynamid, pektyny, fitosterole, ksantony.
DZIURAWIEC ZIELE DAWKOWANIE I SPOSÓB UŻYCIA
Dziurawiec herbata:
1 łyżeczka ziela dziurawca na 200 ml wrzącej wody. Odstawić do zaparzenia pod przykryciem na 20 minut. Pić 2-3 x dziennie przed jedzeniem.
Inny sposób użycia:
1 część świeżych, rozdrobnionych kwiatów i pączków dziurawca zwilżyć spirytusem, następnie zalać ciepłym olejem słonecznikowym (lub innym np. migdałowym, ryżowym, ostropestowym, oliwą) w proporcji 1:1, lub 1:5. Macerować przez 3-4 tygodnie. Następnie przecedzić przez gazę. Wyciąg olejowy jest bogaty w hiperycynę, pseudohiperycynę i hiperforynę. Stosować zewnętrznie lub spożywać po 1-2 łyżeczki dziennie.
1 część rozdrobnionego ziela zalać 3 częściami alkoholu 40-70% lub winem. Odstawić w ciemne miejsce na min. 2 tygodnie od czasu do czasu potrząsając. Przefiltrować. Stosować od 3 do 5 ml raz lub dwa razy dziennie.
Dziurawiec w proszku:
Mielone ziele dziurawca warto wykorzystać do przygotowania nalewki lub wyciągu olejowego albo stosować doustnie. W tym celu pół łyżeczki mielonego ziela zalać gorącą wodą, a po ostygnięciu wypić razem z osadem.
INTERAKCJE I DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
Nie stosować w ciąży oraz w okresie karmienia piersią. Preparatów z dziurawca nie powinny stosować osoby z poważnymi uszkodzeniami wątroby i nerek.
Dziurawiec wykazuje działanie fotouczulające – osoby o cerze wrażliwej powinny zachować szczególną ostrożność podczas stosowania preparatów z dziurawca (tzn. unikać ekspozycji na bezpośrednie światło słoneczne lub promieniowanie UV).
Dziurawiec może osłabiać działanie niektórych leków – np. leków antykoncepcyjnych, interferonu, teofiliny, warfariny. Dziurawiec nasila aktywność cytochromu P-450 i izoformy CYP3A4.
Nie łączyć z lekami przeciwdepresyjnymi (MAOI, SSRI, 5-htp).
CHARAKTERYSTYKA ROŚLINY
Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) to roślina charakterystyczna dla naszego rodzimego krajobrazu. Dziurawiec powszechnie występuje w Europie, skąd prawdopodobnie rozprzestrzenił się na inne obszary klimatu umiarkowanego. Dziurawiec należy do rodziny dziurawcowatych Hypericaceae. Dziurawiec można znaleźć w trawiastych zaroślach, na miedzach i polanach, preferuje miejsca nasłonecznione. Zakwita zawsze przed 25 czerwca – stąd jego nazwy zwyczajowe – ziele św. Jana, świętojańskie ziele.
Nazwy lokalne ziele św. Jana, dziurkawiec, arlika, krewka, durawy, dziurawnik, krzyżowe ziele, michałkowe ziele, przestrzelon, krew Chrystusa, krew Matki Bożej, wrzosowiec, żółtokwioutka, zanowyt, świętojańskie ziele, dzwonki Panny Marii.
JAKOŚĆ PRODUKTÓW
Przykładamy wielką uwagę do jakości oferowanych przez nas produktów. Testujemy każdą partię ziół w naszym laboratorium.
Do produktu Dziurawiec ziele dział jakości naszego Maglabu może dostarczyć:
- Certyfikat analizy
- Specyfikację jakościową
W takim przypadku prosimy o kontakt e-mail
BIBLIOGRAFIA
1. Cybula, M., Wszelaki, M., Wszelaki, N., (2005). Dziurawiec, roślina nie(d)oceniona? Postępy Fitoterapii 1-(2), s. 50-52. http://www.czytelniamedyczna.pl
2. Kobus, M., (2006). Preparaty z dziurawca w psychiatrii – przegląd aktualnego piśmiennictwa. Panacea Nr 4 (17),s. 6-7 http://www.panacea.pl
3. Turek, S., (2005). Ziele dziurawca zwyczajnego – składniki czynne i potencjalne zastosowania lecznicze. Postępy Fitoterapii 3 (4), s. 80-86. http://www.czytelniamedyczna.pl
4. Różański, H., Dziurawiec – Hypericum (Hypericaceae sive Guttiferae). http://gramzdrowia.pl [dostęp 21.02.2017r]
***
