Ipekakuana prawdziwa (Carapichea ipecacuanha, syn. Cephaelis ipecacuanha), zwana także wymiotnicą lekarską, to niewielki krzew, który występuje naturalnie w lasach deszczowych Ameryki Środkowej i Południowej. Spotkamy ją przede wszystkim na Kostaryce, w Nikaragui, Panamie, Brazylii, Kolumbii i Ekwadorze.
Z rośliny tej od wielu setek lat pozyskuje się korzeń, który znany jest na całym świecie ze swojego działania silnie wykrztuśnego i pobudzającego wymioty. Na bazie tego korzenia powstał syrop Ipecac, stosowany dawniej w przypadku poważnych zatruć i uciążliwego kaszlu. Został on jednak wycofany z obrotu, zarówno w Stanach, jak i w Europie po tym, jak ukazał się artykuł wyjaśniający, że wymiotowanie nie jest najlepszym sposobem na pozbycie się trucizny [1]. Obecnie zamiast syropu Ipecac polecany jest węgiel aktywny, który wykazuje dużo większą skuteczność odtruwającą, a ponadto neutralizuje substancje toksyczne na całej długości przewodu pokarmowego, nie tylko w żołądku. Jest także dużo bezpieczniejszy w użyciu.
Korzeń ipekakuany cieszył się niegdyś dużym zainteresowaniem w Europie, dokąd importowano go z Amazonii, ale podobnie jak Ipecac, także został wycofany i zapomniany. Obecnie nie jest polecany do stosowania doustnego ze względu na zawartość składników czynnych, które łatwo przedawkować. Skutkuje to intensywnymi wymiotami i biegunką, a w konsekwencji poważnym odwodnieniem i utratą przytomności.
Tradycyjnie z korzenia ipekakuany sporządzano napary, a później także wyciągi alkoholowe oraz wspomniany już wyżej syrop. Nieco rzadziej korzystano z korzenia mielonego. Małe dawki (0,5 g korzenia) stosowano, aby pobudzić odruch wykrztuśny w przypadku kaszlu, a większe (2,5 g korzenia), aby podrażnić przewód pokarmowy i wywołać wymioty, co przydawało się szczególnie w przypadku zatruć u dzieci. Dziś ipekakuanę możemy spotkać w bardzo małej dawce w leku homeopatycznym o nazwie Phytotux Ipeca Complexe.
Warto dodać, że emetyna, składnik aktywny ipekakuany, to najskuteczniejsza ze znanych substancji przeciwko motylicy wątrobowej i pełzakowi czerwonki – są to pierwotniaki występujące w tropikach, wywołujące groźne choroby zakaźne. Emetynę izolowano dawniej z korzenia ipekakuany i podawano w zastrzykach w przypadku powyższych zakażeń.
[1-7]
Ipekakuana prawdziwa (Carapichea ipecacuanha) – korzeń cięty 100%. Najwyższa jakość!
Surowiec kolekcjonerski – nieprzeznaczony do spożycia!
Ipekakuana prawdziwa (Carapichea ipecacuanha, Cephaelis ipecacuanha, Callicocca ipecacuanha, Cephaelis acuminata, Uragoga granatensis, ang. ipecac, pol. wymiotnica lekarska) rośnie w dżungli na terenie Ameryki Środkowej i Południowej. Podejmowane są próby jej uprawy w innych miejscach o klimacie tropikalnym, np. w Indiach i na Sri Lance, ale roślina ta jest wybredna, dlatego nie zawsze kończy się to powodzeniem. Ipekakuana jest krzewem osiągającym 60 cm wysokości. Pod ziemią tworzy cienkie, rozgałęzione kłącze i niezbyt gruby, krótki korzeń o ciemnej barwie. Nad ziemią tworzy pędy drewniejące z wiekiem u nasady, porośnięte liśćmi o podługowatym kształcie i falowanych brzegach. Rodzi drobne, białe kwiaty o pięciu płatkach i lejkowatym kształcie, a następnie malutkie, kuliste, jaskrawo czerwone owoce.
1. Syrup of ipecac. https://www.chemeurope.com/en/encyclopedia/Syrup_of_ipecac.html
2. Ipekakuana prawdziwa. https://pl.wikipedia.org/wiki/Ipekakuana_prawdziwa
3. A Paradoxically Significant Medicinal Plant Carapichea ipecacuanha: A Review. https://www.ijper.org/sites/default/files/IndJPhaEdRes-54-2s-56.pdf
4. Emetyna. https://pl.wikipedia.org/wiki/Emetyna
5. Wymiotnica – ipekakuana jako środek wykrztuśny. https://rozanski.li/389/wymiotnica-ipekakuana-jako-srodek-wykrztusny/
6. Carapichea ipecacuanha – (Brot.) L.Andersson. https://pfaf.org/User/Plant.aspx?LatinName=Carapichea+ipecacuanha
7. Carapichea ipecacuanha. https://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Carapichea+ipecacuanha
Kraj pochodzenia: | Brazylia |
---|---|
Ostrzeżenia: | do użytku zewnętrznego |