Kosaciec blady

Uwaga! Promocja na wariant mielony!

Irys – korzeń

Kosaciec blady (Iris pallida) to znany nam z przydomowych ogródków irys. W wielu językach jego nazwa zwyczajowa brzmi podobnie – jest to „iris” lub „orris”- i zaczerpnięta została od greckiego słowa oznaczającego tęczę, prawdopodobnie ze względu na mnogość barw, jakie mogą przybierać kwiaty tej rośliny.

Obrane ze skórki i wysuszone kłącza lub bulwy różnych gatunków irysu stosowane były w medycynie tradycyjnej już tysiące lat temu. Przypuszcza się, że pierwsze zastosowania miały miejsce w Egipcie w 1500 roku p.n.e! Później, w antycznej Grecji i Rzymie, irysy uprawiano powszechnie, pozyskując z nich nie tylko kłącza, ale też olejek eteryczny, który używany był w perfumiarstwie, i kwiaty, które były źródłem barwników. O właściwościach tej rośliny napisał po raz pierwszy Pilniusz Starszy w swoim dziele Historia Naturalna. Ale to nie wszystko – irysy doceniano również na innych kontynentach. Używali ich w swojej medycynie starożytni Chińczycy i Mongołowie, a nawet Indianie z Ameryki Północnej.

Kłącza irysu bladego wykorzystywano dawniej na wiele sposobów. Sporządzano z nich przede wszystkim wywary, gotując 1 łyżkę surowca w 2 szklankach wody przez 10 minut, lub wyciągi alkoholowe, macerując 1 część surowca w 5 częściach alkoholu 40% przez 2-4 tygodnie. 2 szklanki wywaru lub mały kieliszek ziołowej nalewki irysowej dziennie wystarczyły, aby wesprzeć pracę wątroby, poprawić trawienie i podnieść apetyt, pobudzić pracę nerek, jelit i gruczołów dokrewnych, a także uśmierzyć bóle głowy, zębów i stawów. Preparaty z kłączy irysu zalecane były ponadto w przypadku zapalenia oskrzeli oraz chorób skóry. Stosowano je również zewnętrznie w postaci okładów i maści, szczególnie na bolące mięśnie i stawy, a także na skaleczenia i oparzenia, aby pobudzić ich gojenie się.

Należy podkreślić, że kosaciec blady był nie tylko rośliną prozdrowotną, ale też istotnym surowcem aromatycznym. Jego wysuszone kłącza wraz z upływem czasu nabierają przyjemnego zapachu fiołków i podobno najlepiej pachną po trzech latach. Są zatem wykorzystywane jako składnik potpourri i saszetek zapachowych, który nie tylko nadaje aromat, ale też wzmacnia i przedłuża zapach całej mieszanki. W średniowiecznej Anglii pachnącymi kłączami irysu aromatyzowano lniane tkaniny, a po zmieleniu posypywano nimi lniane dywany i obrusy. Dziś z kłączy irysu pozyskuje się olejek eteryczny, który jest wysoko ceniony w perfumiarstwie i przemyśle kosmetycznym jako element zapachowy i utrwalający.

Nasze prawo nie pozwala polecać kłączy irysu do spożycia, jednakże nie sposób pominąć jeszcze jednego ich zastosowania, jakim jest zastosowanie spożywcze. Sproszkowane kłącze jest jednym z wielu składników marokańskiej przyprawy „ras el hanout”. Olejek eteryczny natomiast jest powszechnie dodawany do napojów, lodów, cukierków gum do żucia i alkoholi, zwłaszcza ginów (np. Bombay Sapphire).

IRYS KORZEŃ – DZIAŁANIE

Właściwości prozdrowotne:

Wyciągi z kłączy kosaćca bladego pozytywnie wpływają na układ ruchu i skórę.

KOSACIEC BLADY – ZASTOSOWANIE

• zewnętrznie do okładów na mięśnie i stawy oraz do pielęgnacji skóry w przypadku skaleczeń, oparzeń, podrażnień i innych uszkodzeń
• jako surowiec zapachowy i utrwalacz zapachów
• jako surowiec do produkcji domowych kosmetyków

SKŁAD

Irys blady (Iris pallida) – kłącze 100%. Surowiec najwyższej jakości!

SPOSÓB UŻYCIA

Odwar:

1 pełną łyżkę kłączy gotuj w 2 szklankach wody przez 5 minut.

Nalewka:

1 część surowca na 5 części alkoholu 40-60%. Maceruj 2-4 tygodnie.

Kłącze mielone:

Pół łyżeczki proszku zalej szklanką wrzącej wody. Przykryj i odstaw do ostygnięcia. Napar stosuj zewnętrznie lub dodawaj do kosmetyków.

Do użytku zewnętrznego.

PRZECIWWSKAZANIA

Uczulenie na roślinę.

CHARAKTERYSTYKA ROŚLINY

Kosaciec blady – Iris pallida – to roślina wieloletnia, charakterystyczna dla Europy, zwłaszcza południowej. Pochodzi z Chorwacji i należy do rodziny kosaćcowatych. Rośnie naturalnie w miejscach skalistych, a czasem nawet górskich. Pod ziemią tworzy kłącze, za pomocą którego się rozmnaża. Nad ziemią wykształca grubą, wyprostowaną łodygę o wysokości do 80 cm. Jego liście są długie i mają lancetowaty kształt. Na szczycie łodygi w maju i czerwcu pojawia się kwiatostan złożony z 2-3 okazałych kwiatów barwy białej lub jasnofioletowej.

BIBLIOGRAFIA

1. New perspectives on medicinal properties and uses of Iris sp. https://www.researchgate.net
2. https://www.webmd.com/vitamins
3. https://pfaf.org
4. https://en.wikipedia.org