Soplówka jeżowata – owocnik
Soplówka jeżowata (Hericium erinaceus, lion’s mane mushroom, yamabushitake) to jadalny grzyb o bardzo charakterystycznym wyglądzie lwiej grzywy, występujący naturalnie na pniach niektórych drzew liściastych – najczęściej buków, a rzadziej grabów, dębów lub drzew owocowych. Soplówka jeżowata od najdawniejszych czasów ceniona jest w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej oraz medycynie japońskiej Kampo za pozytywny wpływ na zdolności poznawcze i samopoczucie. Z kolei medycyna współczesna zachwyca się jej zdolnością do stymulowania syntezy nowych połączeń nerwowych oraz ochronnym wpływem na mózg.
Soplówka, ze względu na delikatny smak i łagodny, grzybowy aromat, odgrywa również bardzo ważną rolę w azjatyckiej kuchni. Stanowi zwykle główny składnik potraw. Uwielbiają ją szczególnie Chińczycy i Japończycy.
SOPLÓWKA JEŻOWATA – DZIAŁANIE I ZASTOSOWANIE
Właściwości prozdrowotne
Spolówka jeżowata wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego na wielu poziomach:
- wspomaga procesy uczenia się i zapamiętywania,
- ułatwia radzenie sobie z lękiem i stresem,
- pobudza procesy neurogenezy (powstawania nowych połączeń nerwowych w mózgu),
- działa neuroprotekcyjnie.
Soplówka jeżowata wykazuje duży potencjał we wspomaganiu pracy układu nerwowego – nasila procesy regeneracji i stymuluje rozwój komórek nerwowych [1, 8, 11]. Właściwości te od setek lat wykorzystywane są w systemie Tradycyjnej Chińskiej Medycyny, w którym soplówka stanowi popularny środek usprawniający pamięć i procesy myślowe, a także chroniący przed skutkami starości.
Współczesne randomizowane badania z podwójnie ślepą próbą nad grupą Japończyków z łagodnym pogorszeniem funkcji poznawczych, którym podawano 1 g sproszkowanej soplówki trzy razy dziennie przez okres 4 miesięcy potwierdziły korzystny wpływ soplówki na sprawność intelektualną i samopoczucie chorych [7].
W badaniach na zwierzętach laboratoryjnych wykazano, że wodne ekstrakty z soplówki jeżowatej zwiększają aktywność czynników wzrostu nerwów NGF (ang. nerve growth factor), które przyczyniają się do wzrostu i utrzymania komórek nerwowych [1, 2, 3, 11, 12], a także wspomagają procesy mielinizacji (tworzenia się osłonek mielinowych wokół aksonów). Zaobserwowano także, że podawanie wyciągów z soplówki jeżowatej nasilało procesy regeneracji uszkodzonych eksperymentalnie nerwów myszy, na poziomie porównywanym do mekobalaminy (aktywnej witaminy B12), sugeruje się również, że potencjalnie mogą być od niej lepiej tolerowane [12].
Ponadto według Tradycyjnej Chińskiej Medycyny soplówka jeżowata posiada działanie kojące układ nerwowy, poprawiające samopoczucie, łagodzące frustracje i napięcia [12].
W TCM właściwości tego grzyba wykorzystuje się również w problemach układu pokarmowego (zwłaszcza wrzodach żołądka lub dwunastnicy) [13] oraz jako uzupełnienie diety przy nowotworach [5, 11].
Liczne polisacharydy obecne w owocniku soplówki jeżowatej stanowią doskonałe wsparcie dla naszego układu odpornościowego [6]. Wywierają również korzystny wpływ na gospodarkę lipidową organizmu [6].
SKŁAD
Soplówka jeżowata – owocnik cały, suszony (Hericium erinaceus) 100%. Najwyższa jakość!
Soplówka jeżowata zawiera liczne związki aktywne m.in: hericenony A i B; erinapyrones A i B (γ-pyrones), Hericeny A, B i C (pochodne fenolowe), erinapyron C (γ-dihydropyron), polisacharydy (ksylan, gluko ksylan, hetero-ksyloglukan, galaktoksyloglukan, lektyna, heratoryzy, składniki odżywcze (białko, mikroelementy), steroidy, mono- i diterpeny.
SOPLÓWKA JEŻOWATA – DAWKOWANIE I SPOSÓB UŻYCIA
Zalecana dzienna ilość soplówki wynosi 3 g. Można ją podzielić na 2-3 porcje. Grzyba najlepiej zjadać bezpośrednio. Można go także zalać wrzącą wodą i zaparzyć lub podgotować. Wywar najlepiej spożywać razem z grzybem.
Soplówka jeżowata – herbata:
Rozdrobniony owocnik soplówki jeżowatej zalać gorącą wodą i parzyć pod przykryciem.
Rozdrobniony owocnik soplówki jeżowatej gotować na wolnym ogniu przez 30 minut.
Wyciąg na winie:
Rozdrobnione owocniki soplówki jeżowatej zalać winem i pozostawić na 1 miesiąc.
PRZECIWWSKAZANIA
Ciąża, karmienie piersią, nadwrażliwość na roślinę.
Interakcje i działania niepożądane:
Ze względu na działanie immunostymulujące nie zaleca się przyjmowania soplówki jeżowatej osobom po transplantacji, ponieważ może przyczynić się do odrzucenia przeszczepionego organu przez organizm [8].
CHARAKTERYSTYKA ROŚLINY
Soplówka jeżowata (Hericium erinaceus; Lion’s Mane; Yamabushitake) to grzyb występujący na żywych lub/ i zamierających drzewach liściastych lub ich martwym drewnie. Soplówka jeżowata uważana jest za słabego pasożyta lub sprotrofa, zazwyczaj rośnie na pniach buków i dębów, rzadziej na jabłoni lub orzechów włoskich. W Polsce i wielu innych krajach Europy występuje bardzo rzadko i jest objęta ścisłą ochroną gatunkową. Znajduje się na “Czerwonej liście roślin i grzybów Polski” i jest oznaczona jako gatunek wymierający. Soplówka jeżowata wykorzystywana jako suplement lub surowiec zielarski pochodzi z hodowli.
Soplówka jeżowata wyróżnia się swoim unikalnym wyglądem, który czasem porównywany jest do lwiej grzywy (ang. lion’s mane), lub czasem, ze względu na charakterystyczne kolce do jeża. Jest to grzyb gęsto pokryty cienkimi kolcami o jasnej, kremowej barwie (na starość ciemnieją i stają się żółtopomarańczowe i ochrowe). Soplówka jeżowata dorasta nawet do 30 cm, przyrasta do drzewa bokiem lub bulwiastą częścią. Miąższ jest dość mięsisty i elastyczny, chociaż wyczuwalne są również włókna. Smak soplówki jest delikatny i słodkawy, a zapach jest wyraźnie grzybowy.
Inne nazwy: Lion’s Mane Mushroom, Monkey’s Head, Houtou, Igelstachelbart, Pom Pom Blanc, Hedgehog Mushroom, Satyr’s Beard.
W Japonii: Yamabushitake, Jokotake, Usagitake, Harisenbontake.
BIBLIOGRAFIA
1. Bing-J.M., Jin-Wen S., Hai-You Y., Yuan R., Ting-Ting W., Xu Z., (2010). Hericenones and erinacines: stimulators of nerve growth factor (NGF) biosynthesis
in Hericium erinaceus, Mycology. An International Journal of Fungal Biology 1 (2): 92–98.
http://www.tandfonline.com
2. Donatini, B. (2011). Hericium erinaceus: Properties mostly related to the secretion of neuronal growth factor. Phytotherapie 9, 48–52.
3. https://examine.com
4. Friedman, M. (2015). Chemistry, Nutrition, and Health-Promoting Properties of Hericium erinaceus (Lion’s Mane) Mushroom Fruiting Bodies and Mycelia and Their Bioactive Compounds. Journal of Agricultural and Food Chemistry 63, 7108–7123.
5. Karmańska, A., (2012). Skład chemiczny i wartość odżywcza – Buna shimeji – Hypsizygus tessalatus i Soplówki jeżowatej Hericium erinaceus . Bromat. Chem. Toksykol. XLV, 4 s. 1271-1275.
6. Malinowska E., Krzyczkowski W., Herold F., (2008). Pozyskiwanie, budowa i działanie biologiczne polisacharydów grzybowych na przykładzie soplówki jeżowatej (Hericium erinaceum). Biotechnologia, 1, s. 109–121.
7. Mori, K., Inatomi, S., Ouchi, K., Azumi, Y., and Tuchida, T. (2009). Improving effects of the mushroom Yamabushitake (Hericium erinaceus) on mild cognitive impairment: A double-blind placebo-controlled clinical trial. Phytotherapy Research 23, 367–372.
8. http://neuroexpert.org
9. Park, Y.S., Lee, H.S., Won, M.H., Lee, J.H., Lee, S.Y., and Lee, H.Y. (2002). Effect of an exo-polysaccharide from the culture broth of Hericium erinaceus on enhancement of growth and differentiation of rat adrenal nerve cells. Cytotechnology 39, 155–162.
10. Sikora, A., Neubauer, G., (2015). Nowe stanowiska i występowanie soplówki jeżowatej Hericium erinaceus w Polsce.Chrońmy Przyrodę Ojczystą, 71 (5), s. 368-379.
11. Thongbai, B., Rapior, S., Hyde, K.D., Wittstein, K., and Stadler, M. (2015). Hericium erinaceus, an amazing medicinal mushroom. Mycological Progress 14.
12. Wong, K.-H., Naidu, M., David, R.P., Bakar, R., and Sabaratnam, V. (2012). Neuroregenerative potential of lion’s mane mushroom, Hericium erinaceus (Bull.: Fr.) Pers. (higher Basidiomycetes), in the treatment of peripheral nerve injury (review). International Journal of Medicinal Mushrooms 14, 427–446. https://umexpert.um.edu.my
13. Wong, J.Y., Abdulla, M.A., Raman, J., Phan, C.W., Kuppusamy, U.R., Golbabapour, S., and Sabaratnam, V. (2013). Gastroprotective Effects of Lion’s Mane Mushroom Hericium erinaceus (Bull.:Fr.) Pers. (Aphyllophoromycetideae) Extract against Ethanol-Induced Ulcer in Rats. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine 2013.
:fill(white,1)/6608f37fc67d0a4ae63b22b170ff6d36)
:fill(white,1)/ba87722f874099b476be2b319da9b860.jpg)
:fill(white,1)/6bc9db6802a8525009e2879cdf248a49.jpg)
:fill(white,1)/3319d7941699f2c13a1735e3f4d703da)
/6608f37fc67d0a4ae63b22b170ff6d36)
/3319d7941699f2c13a1735e3f4d703da)
