Kwas sorbowy

Kwas sorbinowy (kwas sorbowy, kwas trans-heksa-2,4-dienowy) - organiczny związek chemiczny z grupy nienasyconych kwasów karboksylowych, stosowany jako konserwant, głównie w margarynie i serach. Na listach składu pożywienia, zgodnie z listą E jest kodowany jako E-200. Może być również stosowany w postaci soli potasowej (E-202) lub wapniowej (E-203). Po raz pierwszy został otrzymany poprzez ekstrakcję z owoców jarzębiny (Sorbus aucuparia) skąd pochodzi jego nazwa. Chemicznie kwas sorbowy jest bardzo zbliżony do kwasów znajdujących się w żywności. Jest podobnie do nich metabolizowany przez organizm. W środowisku jest w pełni biodegradowalny.

Kwas sorbowy i jego sole hamują rozwój pleśni i drożdży w pH 3-6, natomiast wykazują ograniczone działanie w stosunku do bakterii, szczególnie bakterii kwasu mlekowego, co sprawia, że kwas sorbowy jest bardzo użyteczny przy produkcji serów. Właściwości konserwujące wzrastają w obecności soli kuchennej, cukru, kwasu propionowego, nizyny i fosforanów. Mechanizm działania polega na hamowaniu aktywności enzymów, głównie dehydrogenaz, ale także katalazy, peroksydazy i niektórych enzymów zawierających grupy -SH.

ZASTOSOWANIE

• Stosowany jako konserwant oraz środek utrzymujący wilgoć (sery, serniki, mrożone pizze, owocowe nadzienia do ciast, syropy czekoladowe, sałatki owocowe, wyroby cukiernicze, lemoniada, pieczywo, skorupiaki, sok cytrynowy, wino, alkoholowy napój jabłkowy (cydr).

• Poza przemysłem spożywczym dodaje się go do kosmetyków, płynów do płukania jamy ustnej, past do zębów oraz różnych maści (np. dentystycznej).

• Kwas sorbowy stosuje się w ekologicznym ogrodnictwie, jako naturalny środek zapobiegający rozwojowi pleśni oraz grzybów. Testowano próbki o stężeniach z przedziału 0,5-2 %. Kwas sorbowy wydaje się być doskonałym rozwiązaniem jako w pełni biodegradowalny, nieszkodliwy i naturalny środek ochrony roślin. Stosując samodzielnie kwas sorbowy jako środek ochrony roślin należy pamiętać, że kwas sorbowy wykazuje aktywne działanie jedynie w kwaśnym pH.

ŚRODKI OSTROŻNOŚCI

Kwas sorbowy oraz jego sól, sorbinian potasu uznawane są za bezpieczne i zupełnie nie szkodliwe w ilościach znajdujących się jedzeniu. Maksymalna dopuszczalna dawka kwasu sorbowego to 25 mg/ kg masy ciała. Oznacza to, że osoba o wadze 60 kg może dziennie bezpiecznie spożyć 1,5 g kwasu sorbowego.

Uwaga! Kwas sorbowy należy do grupy tzw. alergenów kontaktowych. Oznacza to, że może dojść do wystąpienia podrażnień w przypadku stosowania kosmetyków zawierających ten związek.

Sporadycznie może dochodzić do alergii pokarmowej, objawiającej się m.in. wysypką, bólem brzucha.

BIBLIOGRAFIA

1. https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov [dostęp: 2017-11-08]
2. http://naturalnezdrowie.cba.pl [dostęp: 2017-11-08]
3. http://journals.sagepub.com [dostęp: 2017-11-08]
4. http://sci-hub.cc [dostęp: 2017-11-08]