Twoje łóżko tętni życiem. Nie ma w tym nic nadzwyczajnego i nie powinno to być powodem do obaw …chyba, że akurat masz alergię na roztocze kurzu domowego.
Materace, dywany, tapicerowane meble, koce i zasłony to miejsca w których rozkwita życie kurzolubków – maleńkich pajęczaków należących do podgromady roztoczy (Acaria).
Roztocze kurzu domowego jest tak powszechne jak sam kurz. Najpospolitszymi i najbardziej uprzykrzającymi życie alergikom, są przedstawiciele z rodziny Pyroglyphidae – kurzolubkowate, zwłaszcza z rodzaju Dermatophagoide:
- Dermatophagoides pteronyssinus – kurzolubek europejski i
- Dermatophagoides farinae – kurzolubek amerykański.
Roztocze kurzu domowego żywią się przede wszystkim złuszczonym naskórkiem ludzi i zwierząt, zarodnikami grzybów i pyłkiem roślin. Szczególnie lubią zamieszkiwać materace, w których nie tylko mają pod dostatkiem pokarmu, ale także odpowiedni poziom wilgotności.
Dlaczego roztocze jest przyczyną alergii?
Głównym czynnikiem powodującym alergie oprócz samych roztoczy, jest ich kał.
Roztocze nie tylko intensywnie rozmnażają się w twoim łóżku, ale także wypróżniają się w nim :). Odchody roztoczy zawierają silnie alergizujące związki białkowe, resztki enzymów pomagające roztoczom trawić pokarm (amylazy, proteinazy), które u niektórych ludzi wywołują reakcje skórne, napady astmy oskrzelowej oraz alergiczny nieżyt nosa. Wdychane cząsteczki odchodów roztoczy oraz długotrwała ekspozycja na czynniki alergizujące nie tylko bezpośrednio wpływają na jakość funkcjonowania alergików, ale prowadzą do zaostrzenia reakcji, a nawet rozwoju astmy. Unikanie i eliminacja czynników ryzyka są po prostu konieczne.
Olejki eteryczne o działaniu antyroztoczowym?
Olejki eteryczne stanowią skuteczny, przyjazny dla środowiska, niedrogi, prosty sposób na zwalczanie roztoczy kurzu domowego. W dodatku przyjemnie pachną (w odróżnieniu od chemicznych środków roztoczobójczych) i są niezwykle wydajne.
W literaturze naukowej wymienia się szereg olejków eterycznych o działaniu antyroztoczowym (ang. acaricidal); szczególne znaczenie mają te, które zawierają w swoim składzie: aldehyd cynamonowy, eugenol, citronellol; ale także karwakrol, 1,8-cyneol, orazchlorotymol, p-cymen).
Olejki zawierające duże ilości aldehydu cynamonowego i eugenolu: np. olejek cynamonowy z kory cynamonowca cejlońskiego (Cinnamomum zeylanicum) lub olejek kasjowy wytwarzany z cynamonowca kasjowego (cinnamomum cassia) nie tylko niszczą dorosłe roztocza i jaja, zapobiegając inwazji kolejnych pokoleń, ale są w tym dużo skuteczniejsze od syntetycznych środków –takich jak np. typowo stosowany benzoesan benzylu; co więcej wyróżniają się skutecznością nawet pośród innych olejków eterycznych. Dosłownie je anihilują.
Czy to oznacza lepszy sen? Dla alergików na pewno! O ile niszczenie samych roztoczy wydaje się stosunkowo proste, to pozbycie się czynników uczulających obecnych np. w odchodach roztoczy– stanowi dużo większe wyzwanie. Powiedziałabym nawet, że jest to wyzwanie zasadnicze.
To nie koniec dobrych wiadomości. Olejki nie tylko niszczą roztocze, ale w także w znacznym stopniu eliminują czynniki alergizujące (np.Der p1). Niemal rozpuszczają je.
W eksperymencie z użyciem 1% roztworów olejków eterycznych zmierzono ten efekt i rezultaty były wręcz spektakularne. Olejki eteryczne redukowały ilość czynników alergizujących Der p1 w >99.4% (olejek z Cinnamomum bejolghota), 77,1% (olejek z trawy cytrynowej) oraz 74% (olejek goździkowy). Ilość Der p1 oznaczano za pomocą testów immunoenzymatycznych ELISA. (Insung, 2016).
DIY – PRZEPIS NA MGIEŁKĘ ANTYROZTOCZOWĄ (SPRAY)
potrzebujesz:
- szklana butelka z atomizerem
- alkohol 95% (spirytus)
- wybrany olejek eteryczny: stężenie 1%
- KASJOWY lub CYNAMONOWY
- GOŹDZIKOWY
- EUKALIPTUSOWY lub CYTRONELOWY
Mgiełką spryskaj materac, łóżko lub dywan. Pozostaw na dobę lub dwie (48 godzin).
Wystarczy, że wybierzesz 1 spośród wymienionych olejków, ale możesz też zmieszać równocześnie kilka z nich, uzyskując stężenie 1% (1ml na 100ml etanolu 95%). Np. olejek kasjowy z olejkiem cytronelowym;
EMULSJA DO PRANIA
potrzebujesz:
- detergent (płyn do prania lub płyn do naczyń) – 50ml
- olejki eteryczne przeciwroztoczowe – stężenie 0,4% do 1%
- KASJOWY lub CYNAMONOWY
- GOŹDZIKOWY
- CYTRONELOWY
- EUKALIPTUSOWY
Do niewielkiej ilości detergentu dodaj wybrany olejek o działaniu antyroztoczowym w stężeniu 1%. (Aby uzyskać 1% stężenie do 50 ml detergentu, dodaj 0,5ml olejku)
skuteczność olejków rośnie wraz ze stężeniem, ale nie powinno się przekraczać progu 1-max 2%. W eksperymentach z powodzeniem sprawdzały się także niższe stężenia – nawet 0,2% – 0,4%;
Po upraniu zapach olejków jest wyczuwalny jeszcze przez kilka lub kilkanaście godzin.
Nie wszystkie tkaniny można prać w wysokich temperaturach (bądź wygotowywać), pranie z udziałem olejków eterycznych jest doskonałym sposobem na pozbycie się roztoczy w tkaninach wrażliwych na działanie temperatury (np. wełna).
*Czyste olejki eteryczne są bardzo skoncentrowane i mogą rozpuścić plastik (plastikowe elementy w pralce) lub spowodować podrażnienia skóry. Należy stosować je ostrożnie, w rozcieńczeniu.
—-
Olejki eteryczne to złożone mieszaniny lotnych, lipofilnych związków z grupy terpenów, które posiadają niezwykle szeroki zakres biologicznej aktywności. Każdy olejek zawiera w swoim składzie kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt związków o różnym stężeniu i właściwościach. Służą one roślinom m.in. do zwabiania zapylaczy, niszczenia drobnoustrojów, ochrony przed szkodnikami, promieniowaniem UV; i są w tym niezwykle skuteczne.
Należy pamiętać, że są to cząsteczki lotne i lipofilne, czyli nie rozpuszczają się w wodzie. Aby były skuteczne należy zmieszać je z odpowiednim nośnikiem.
